لامپ ال ای دی و رشته ای، خرید لامپ های ال ای دی و رشته ای و مقایسه انواع لامپ و چراغ LED
لامپ الایدی (لامپ LED) نوعی لامپ است که برای روشنایی از دیود نورافشان استفاده میکند. در واقع این لامپ یک دیود نورافشان نیمه رسانا است که زمانی که جریان الکتریکی از آن عبور میکند از خود نور مرئی منتشر می کند. این لامپها که در ابتدا بیشتر به عنوان چراغ در درون دستگاههای الکترونیکی کاربرد داشتند، با مزایای لامپ ال ای دی سقفی و همچنین کاربردهای لامپ ال ای دی سقفی ، این محصولات توانسته اند جای خود را در صنعت روشنایی در دنیا باز کنند.
کلمه LED مخفف کلمات Light emitting diode (دیود ساطعکننده نور) است. دیودهای ساطعکننده نور در واقع جزء خانواده دیودها هستند که زیرگروه نیمه هادیها بهشمار میآیند. خاصیت متمایز کننده الایدیها نسبت به سایر نیمههادی ها این است که با گذر جریان الکتریکی از آنها مقداری انرژی به صورت نور از آنها ساطع میشود.
کاربردهای لامپ LED:
LED ها که از دهههای گذشته در تجهیزات الکترونیک مورد استفاده قرار میگرفتند، عموماً برای نمایش خاموش یا روشن بودن نمایشگرها در لوازم مولتی مدیا و نیز نشانگر آماده به کار بودن لوازم الکتریکی و ماشین آلات مورد استفاده قرار گرفتند. اما در حال حاضر LED ها به نحوی ساخته میشوند که نور را در جهت خاصی متمرکز کنند. آنها معمولاً داخل یک محفظه شفاف گنبدی شکل کوچک قرار میگیرند و در سایز یک چوب کبریت هستند و به سختی میشکنند. بزرگترین ایراد لامپهای LED رنگ آنها بود. اما اکنون به آسانی با تغییر در ساختار فیزیکی و مواد تشکیلدهنده LED، نور در رنگها و شدتهای مختلف و با طول موج مشخص با رنگ کاملاً خالص تولید میشود. به عبارتی LEDها فاقد پرتوهای مادون قرمز و فرابنفشی هستند که سایر صنایع روشنایی ایجاد میکنند و LEDها به سلامت چشم و محیط آسیب نمیرسانند که این مساله نیز یکی از مزایای لامپ ال ای دی است.
لامپهای الایدی ابتدا به عنوان لامپهای نشانگر و با نور کم، در وسایل الکتریکی به کار میرفتند، بعدها استفاده از آنها به بخش روشنایی گسترش یافت و با نور سفید آن با روشنایی مطلوب و مصرف کم تولید شدند. قدم بعدی کمک به تکامل تلویزیونها و مانیتورهای السیدی بود که در آنها نور پشت نمایشگر کریستال مایع به جای لامپ فلورسنت توسط LED ها تأمین میشد؛ به تدریج نمایشگرهایی با فناوری الایدی جایگزین نمایشگرهای السیدی شده اند.
انواع لامپ LED:
با توجه به نوع مصرف، می توان کاربرد لامپ ال ای دی سقفی را به سه دسته اصلی تقسیم کرد :
- لامپ الایدی اداری
- لامپ الایدی خانگی
- لامپ الایدی صنعتی
همچنین انواع لامپ ال ای دی شامل موارد زیر می باشد:
- لامپ های ال ای دی حبابی
- لامپ ال ای دی گل
- لامپ های ال ای دی فیلامنتی
- لامپ های ال ای دی هالوژنی COB و SMD
- لامپ ال ای دی شمعی
- چراغ وال واشر
- ریسه ال ای دی شلنگی و نواری
- لامپ ال ای دی قارچی (لامپ سفینه ای)
- لامپ ال ای دی زیتونی
- لامپ ال ای دی حبابی های پاور حبابی
- لامپ ال ای دی اشکی
- پنل ال ای دی
- لامپ ادیسونی
- لامپ خطی (چراغ خطی)
مزیتهای لامپ ال ای دی:
1- طول عمر بالا:
اولین و مهمترین مزیت لامپ ال ای دی، طول عمر بالاست. یک لامپ رشتهای در صورت استفاده درست، 1000 ساعت عمر میکند، از طرفی اگر تعداد دفعات روشن و خاموش کردن آن زیاد میشد، سریعتر میسوخت. لامپ فلورسنت که در بازار به کم مصرف معروف بود (همان لامپهای پیچی)، 8000 ساعت عمر میکرد.
ال ای دی در بدترین حالت 10000 ساعت عمر میکند. نکته جالبی که درباره لامپ ال ای دی وجود دارد این است که این لامپها معمولاً نمیسوزند، بلکه در انتهای عمرشان، نورشان کم میشود. معمولاً علت سوختگی لامپ LED خراب شدن یکی از تراشههای SMD لامپ است که در بعضی اوقات قابل تعمیر است.
لامپهای قدیمی، همگی حباب شیشهای داشتند، در نتیجه با کوچکترین ضربهای میشکستند. این مشکل دیگر در لامپ ال ای دی نیست، زیرا بدنه لامپ معمولاً از پلاستیک ساخته میشود که در برابر ضربه مقاوم است. همین مزیت باعث شده است که این لامپها را به آسانی و اینترنتی بتوانیم بخریم و نگران آسیب دیدن بدنه آنها نباشیم.
2- بازده نوری (lum/watt) خوب:
شاید شنیده باشید که به این لامپها فوق کم مصرف میگویند، اما چرا؟ یک لامپ LED، بیشتر توان یا همان برق دریافتی را به نور تبدیل میکند. در واقع میتوان گفت 90 درصد انرژی دریافتی آنها به نور تبدیل میشود. این روند در لامپهای رشتهای قدیمی کاملاً برعکس بود و 90 درصد انرژی دریافتی به صورت گرما به هدر میرفت.
در حال حاضر لامپهای led بازدهای بین 70 تا 150 لومن بر وات دارند. این در حالی است که این مقدار برای لامپهای رشتهای 10 تا 15 لومن بر وات، برای لامپهای کممصرف 45 تا 65، برای لامپهای بخار جیوه 35 تا 60، برای لامپهای بخار سدیم 60 تا 110 و برای لامپهای متال هالید 75 تا 85 لومن بر وات میباشد. بازده نوری خوب این لامپها باعث کاهش چشمگیر مصرف برق و هزینه پرداختی در بلند مدت میشود.
3- زمان پاسخ گویی کوتاه (Response Time):
لامپهای LED به محض رسیدن ولتاژ به آنها روشن میشوند (کمتر از20πs). ولی به عنوان مثال لامپهای متال هالید زمانی بالغ بر 5 دقیقه لازم دارند تا به حداکثر نور خود برسند. یعنی لامپهای LED (پانزده میلیون بار) سریعتر روشن میشوند. مشکل دیگر لامپهای متال هالید این است که اگر این لامپها بیش از 5 دقیقه روشن باشند گرم میشوند و بعد از خاموشی دیگر فوراً روشن نمیشوند.
چرا که لامپ گرم شده و سنسور داخل لامپ اجازه روشن کردن مجدد لامپ را تا زمانی که لامپ سرد نشده نمیدهد که حدودا 3 دقیقه طول میکشد تا سنسور اجازه ورود ولتاژ را بدهد و بعد از آن 4 تا 5 دقیقه زمان لازم است تا به حداکثر نور خود برسد. با قطع جریان برق نیز لامپهای ال ای دی به سرعت خاموش میشوند و هیچگونه تاخیری ندارند. از طرفی لامپ LED را هر چقدر بخواهیم، بدون نگرانی، میتوانیم خاموش و روشن کنیم.
4- عدم تاثیر ON/OFF در عملکرد;
طول عمر لامپهای led به هیچ وجه تابعی از تعداد روشن و خاموش شدن نیست، میتوان لامپهای led را میلیونها بار روشن و خاموش کرد. در واقع طول عمر ledها تنها به مدت زمان روشن ماندن بستگی دارد. برعکس لامپهای دیگر که اگر زیاد آنها را روشن و خاموش کنیم، عمرشان کم میشود، در عملکرد لامپ ال ای دی هیچگونه تغییری ایجاد نمیشود.
5- تنظیم شدت نور;
امکان تنظیم نور در لامپهای led با استفاده از تکنولوژی PWM=Pulse Width Modulation که کنترل سطح ولتاژ به کمک تغییر پهنای پالس است و دراکثر میکرو کنترلرها موجود است به راحتی امکانپذیر است. اما لامپهای ال ای دی ساده این قابلیت را ندارند و در هنگام خرید باید توجه کنید که اگر یک لامپ با قابلیت تنظیم میخواهید باید لامپ ال ای دی دیمردار بگیرید.
6- تنظیم زاویه تابش;
در لامپهای LED نور در تمام جهات منتشر نمیشود و به دلیل موجود بودن لنزهایی با زوایای دلخواه نوری، کاملا قابل کنترل است. همین مسئله باعث شده است که بتوان نورپردازی حرفهای و زیبا با آنها داشت. زاویه تابش لامپ ال ای دی حبابی حدوداً 220 درجه است، یعنی به جای اینکه نور را در تمامی جهتها پخش کند، هدفمند و به سمت پایین نورپردازی میکند.
7- جریان راه اندازی:
همانطور که در بالا ذکر شد لامپهای متال هالید 5 دقیقه زمان نیاز دارند تا به حداکثر نوردهی خود برسند. در این مدت زمان برای یونیزه کردن گاز داخل لامپ نیاز به آمپر بیشتری است. در آزمایش انجام شده مشاهده گردید که در ابتدای روشن شدن لامپ 400 وات متال هالید، جریان مصرفی 5 آمپر بود، جریان رفته رفته کاهش یافته و پس از 5 دقیقه به 2.7 آمپر رسید. به عبارت دیگر یک لامپ 400 واتی متال هالید در مدت زمان راهاندازی 1100 وات مصرف خواهد داشت یعنی تقریبا 3 برابر واتی که باید مصرف کنند. (یعنی در مجموع با جایگزین کردن آن با ال ای دی به میزان 841 Kwh در سال صرفهجویی در مصرف برق خواهید داشت.) این عملکرد، تجهیزاتی 3 برابر قویتر را نیاز دارد که پیرو آن هزینههای تابلو برق و تجهیزات را افزایش خواهد داد.
یک لامپ ال ای دی در حد میلی آمپر جریان نیاز دارد تا روشن بشود. جریان مصرفی LED در مدت زمان روشن ماندن آن تغییری نمیکند، در نتیجه باعث ایجاد تزلزل در برق خانگی و آسیب به سایر تجهیزاتی برقی نمیشوند.
8- کاهش نور;
اگر یک LED با کیفیت خریداری کنید، در طول مدت استفاده، نور آن ثابت باقی میماند. همانطور که قبلاً گفته شد با به پایان رسیدن عمر این لامپها، نورشان کم میشود.
9- سازگاری با جریان AC و DC:
LEDها قابلیت تغذیه هم با جریان AC و هم جریان DC با مصرف کم را دارد، لذا میتوانند از منابع انرژی خورشیدی و یا باطری نیز جهت تامین نیروی خود استفاده کنید. البته به این مسئله باید در زمان خرید توجه شود. با توجه به اینکه برق شهری در ایران 220VAC است، اکثر لامپهای ساخته شده نیز با این ولتاژ کار میکنند.
سوالات متداول
سوالات متداول درمورد خرید لامپ ال ای دی و رشته ای، خرید لامپ های ال ای دی و رشته ای و مقایسه انواع لامپ و چراغ LED
-
بله، با درنظرگرفتن هزینههای جانبی تعویض چندباره لامپهای پرمصرف و هدررفت انرژی الکتریکی، خرید لامپهای ال ای دی کاملاً توجیه اقتصادی دارد.
-
بله، خرابی لامپهای الایدی معمولاً یا به علت خرابشدن درایور آن بوده و یا به علت سوختن برد ال ای دی که در هر دو حالت امکان تعویض قطعات و بازگرداندن لامپ به چرخه مصرف وجود دارد.
-
چشمک زدن لامپ ال ای دی در حالت روشن میتواند ناشی از پایین بودن کیفیت یا نزدیک شدن پایان عمرش باشد. زمانی که لامپ در پایان عمر خود قرار میگیرد، ظرفیت خازن خود را از دست میدهد و میزان نور آن کاهش مییابد و در نتیجه خراب شدن لامپ LED را منجر میشود. اما اگر لامپ به تازگی خریداری شده و دچار سوسو زدن شده است؛ این مشکل به علت استفاده از قطعات نامرغوب مانند منبع تغذیه و بردهای ضعیف و بی کیفیت از سوی کمپانیهای تولیدکننده است که منجر به سوختن تعدادی از قطعات داخلی لامپ مانند خازنها، فیوز، مقاومتها، آی سی و… میشود که در پی آن چشمک زدن لامپ ال ای دی اتفاق میافتد.
-
لامپ های ال ای دی به دلیل عدم استفاده از شیشهای شکننده بر خلاف لامپ های دیگر مانند لامپ رشته ای در برابر ضربه و لرزش مقاومتر هستند. با مقایسه لامپ های ال ای دی و رشته ای می توان به این نتیجه رسید که لامپ های ال ای دی کاربرد و مزایایی بیشتری دارند هم برا تولیدکنندگان و هم مصرف کنندگان.
-
لامپ های رشته ای در زمان استفاده از آنها در هوای سرد کاربردی نبودند زیرا برای آن شرایط آب و هوایی ساخته نشده بودند. آنها به سرعت می سوزند زیرا یک لامپ ساطع کننده گرما هستند و سرما و گرمای شدید باعث ترکیدن آنها می شود. ال ای دی در دماهای سرد بهترین عملکرد را دارد، زیرا ال ای دی ها به جای یک منبع قابل احتراق، به یک درایور الکترونیکی متکی هستند و خروجی لومن تحت تأثیر دماهای سرد قرار نمی گیرد.